[#cotamwkomiksie] Lucas Harari, Uwodzenie. Historia kryminalno-architektoniczna [Centrum Architektury]

 

Katalog wydawnictwa Centrum Architektury nie był dla mnie do tej pory miejscem, gdzie szukałam informacji o interesujących komiksach (dotąd wzbogacałam się tam o ciekawe pozycje dotyczące architektury właśnie i mogę je szczerze polecić). Teraz się to zmieni na pewno. Polecałam już wam świetną pozycję Beton. Ciemna strona budowania, a teraz dodam do tego rewelacyjną, choć zupełnie inną pozycję, czyli graficzną powieść Lucasa Harariego Uwodzenie. Historia kryminalno-architektoniczna. 

Pierre, paryski student architektury, zostawia wszystko i rusza do Szwajcarii. Cel podróży: termy w Vals, wspaniała budowla w sercu gór. Konstrukcja o idealnie czystej formie, przedmiot jego rozprawy, urzeka go i staje się jego obsesją… Pierre jest pewny, że jej ściany kryją w sobie tajemnicę – ukryte przejście, które trzeba koniecznie odnaleźć.

Projektantem term w Vals (1996),które stały się zarówno bohaterem, jak i scenerią fabularnego komiksu noir Lucasa Harariego, jest Peter Zumthor, światowej sławy szwajcarski architekt, laureat nagrody Pritzkera (2009). Budowla od momentu powstania budzi emocje i przyciąga. Wiele osób marzy, by zobaczyć jej wnętrze, zanurzyć się w wodzie i samemu przekonać się, na czym polega wyjątkowość tej architektury. Francuski rysownik i scenarzysta z dramaturgicznym wyczuciem powiązał opowieść o budynku i jej twórcy z lokalną legendą o morderczej górze, dorzucił wątki: niewielki erotyczny i spory erudycyjny, a przede wszystkim – niezwykle pięknie tę architektoniczno-kryminalną historię narysował.

To zachwycająca, ale specyficzna historia, która trafi do odbiorców potrafiących docenić zarówno kunszt edytorski, jak i konkretną inspirację architektoniczną, a przede wszystkim niespieszną narrację, w której klimat budowany jest przez często zupełnie nieme sceny. Kto szuka wartkich dialogów - będzie zawiedziony, ale miłośnicy czytania z komiksowych kadrów mogą się tą pozycją zachwycać.

Fabularny punkt wyjścia to zapiski wysłane przez byłego studenta architektury z Paryża, który miał obsesję na punkcie term z Vals. Gnany potrzebą zobaczenia i zbadania tego miejsca, opuszcza miasto i eksploruje przestrzeń kompleksu termalnego oraz okolice, wsłuchując się też w tajemniczą legendę. Akcja toczy się niespiesznie, ale napięcie wręcz iskrzy, choć nie w spektakularnym, a raczej hitchcockowskim stylu. Nieuchwytne poczucie zagrożenia, klaustrofobiczność uporządkowanej przestrzeni, nocny bezruch - to wszystko tworzy niesamowitą aurę. 

Wiele w tej historii niedopowiedzeń i symboli. Jak choćby tajemnicza dziewczyna o znaczącym imieniu Ondine (wszak Ondyny to mitologiczne nimfy wodne). Labirynt gładkich brył tworzących korytarze momentami kojarzyć się może z przerażającymi pustymi korytarzami hotelu z Lśnienia. Nawet panująca w kadrach cisza, odrzucenie słów na rzecz spokojnego ruchu doskonale buduje tę oniryczną, opartą na sugestiach i niedopowiedzeniach historię. 

W tej publikacji ogromne znaczenie mają właśnie obrazy i Harari genialnie wykorzystuje specyfikę komiksowego medium do budowania niemal filmowej narracji. Czytelnik widzi tutaj ruch i bezruch zarazem, krzyczące słowa i wymowne milczenie. A wizualnie... to jest dopiero uwodzenie. Efekt ziarnistości, operowanie - poza czernią - ledwie dwoma barwami w różnych odcieniach i za pomocą ich natężenia oddawanie emocjonalnej warstwy wydarzeń. Do tego namacalność symetrycznych linii architektury teram (oddanych równie dobrze jak na zdjęciach). Autor przykuwa uwagę i zmusza czytelnika do niespiesznego "czytania", a wręcz studiowania poszczególnych kadrów. Dzięki temu narzuca tempo lektury i tą niespiesznością buduje napięcie.

To niesamowita graficzna opowieść dla otwartego na niespieszność odbiorcy. Z klimatem bliskim historiom grozy Kinga, psychotycznej aurze filmów Hitchcocka czy zawieszonych w niedopowiedzeniach filmów Lyncha. Specyficzna, ale warta uwagi, zapadająca w pamięci publikacja. Wysmakowana pod względem edytorskim i z intrygującym scenariuszem. Historia, która uwodzi nie tylko tytułem.

Scenariusz i rysunki: Lucas Harari
Tytuł: Uwodzenie. Historia kryminalno-architektoniczna 
Tłumacz: Tomasz Swoboda
Wydawca: wydawnictwo Centrum Architektury

Egzemplarz własny