[#zwojtkowejbiblioteczki] Cezary Harasimowicz, Tygrys [Agora dla dzieci]

 

Czy ja już pisałam, że strasznie lubię zwierzęcą serię dziecięcej części Agory? To może napiszę jeszcze raz. Dzieci uwielbiają książki o zwierzętach, a dla mnie pewnym wyborem od dłuższego czasu pozostają publikacje wydawane właśnie w ramach serii Zwierzaki, które jak dotąd przekonały mnie do siebie ciekawą fabułą przeplataną prawdziwymi informacjami dotyczącymi życia zwierząt. A gdy dodać do tego nazwiska uznanych autorów, którzy przygotowują tekst książek, to już chyba nie ma się co wahać. Dlatego też bez wahania sięgnęliśmy po Tygrysa Cezarego Harasimowicza.

Bohater książki - Tigre - jest cyrkową gwiazdą. Oglądają go tłumy widzów, a zwłaszcza popisowe skoki przez płonące obręcze. Kiedy jednak gasną światła reflektorów, Tigre znów ląduje w klatce i ma czas rozmyślać o swoim losie. O dzieciństwie, w którym zmuszano go do nauki skoków, o samotnej teraźniejszości, o kolejnych występach, w czasie których nie będzie miał wyboru i raz za razem przyjdzie mu skakać przez płonące okręgi.

Pewnego dnia jednak się buntuje. Nie zważając na pokrzykiwania tresera i trzaskanie batem zwyczajnie odmawia wykonywania cyrkowych "numerów". To sprawia, że dyrektor cyrku nie ma ochoty go dłużej trzymać i sprzedaje Tigre. Tygrys trafia do wnętrza ciężarówki i rusza w nieznane.

Nawet bez czytania informacji na okładce, wielu z nas rozpozna inspirację do powstania tej historii. Trudno bowiem zapomnieć doniesienia prasowe z 2019 roku, kiedy to z granicy polsko-białoruskiej zawrócono transport egzotycznych zwierząt przewożonych w ciężarówce z napisem "Horses". Po jej otwarciu okazało się, że w środku jest 10 ciasnych klatek, a w nich wyczerpane, chore, poranione tygrysy. Zwierzęta jechały w tych warunkach z Włoch i przed nimi miała być jeszcze długa droga. 9 tygrysów, które jeszcze żyły, zostało przyjętych przez zoo w Poznaniu i poddane leczeniu. Łamiące serce zdjęcia z tych wydarzeń nietrudno znaleźć w sieci.

Cezary Harasimowicz wykorzystuje tę prawdziwą historię do opowiedzenia własnej, skierowanej do młodych odbiorców, poruszającej opowieści prowadzonej przez... tygrysa. Tigre przygląda się ludziom z cyrku zza krat i próbuje ich zrozumieć. Dostrzega wiele, nawet jeśli nie wszystko rozumie. Dzięki pierwszoosobowej narracji i pewnego "uczłowieczenia" bohatera, młody odbiorca ma okazję poznać przeszłość, teraźniejszość i marzenia zwierzęcego bohatera i zobaczyć zza kulis, jak wygląda los cyrkowych zwierząt.  W drugiej części książki autor dokonuje pewnego zabiegu fabularnego, który z jednej strony jest bardzo poruszający, z drugiej pozwala wyrwać bohatera-narratora z ram fabularnych i dać wtłoczyć go w rolę narratora wszechwiedzącego, po to, by pełniej opowiedzieć nie tylko o tragicznych warunkach transportu zwierząt, ale i ich późniejszych losach. To bardzo sprytna i udana decyzja, dająca dodatkowej perspektywy całej opowieści. 

To, że Cezary Harasimowicz pisze pięknie, już wiedziałam. Teraz tylko utwierdził mnie w tym przekonaniu, tworząc poruszającą, odrobinę oniryczną, a jednak boleśnie realną opowieść, która przybliża dzieciom temat złego traktowania dzikich zwierząt. Posługując się prostym, jasnym językiem, ze spokojem i bez przerażająco drastycznych obrazów autor uwrażliwia odbiorcę na cierpienie innej żywej istoty. Uczłowieczając swojego tygrysiego bohatera, pozwala zbudować pole do porównań i dobitniej uświadomić, że życie w klatce i cyrkowe pokazy to żadna przyjemność dla zwierzęcia, a transport w fatalnych warunkach to więcej niż fizyczne cierpienie. 

Książka została przepięknie zilustrowana przez Martę Kurczewską, która ujęła zarówno majestatyczne piękno tygrysa, jak i przerażający smutek jego oczu. Zwizualizowała realne kadry z jego życia, ale też przeniosła bohatera w świat jego własnych marzeń. Utrzymane w stonowanej kolorystyce ilustracje, z dominacją brązów i rudości, pomagają budować melancholijny, ale też na swój sposób ciepły klimat opowieści.

To książka, obok której nie można przejść obojętnie. Inspirowana prawdziwymi wydarzeniami historia pokazuje smutne oblicze relacji człowieka i zwierząt, uwrażliwia na cierpienie i buduje świadomość, a jednocześnie prezentuje też właściwe postawy i daje nadzieję, że można zrobić coś, by sytuacja zwierząt była lepsza. To smutna, ale ważna opowieść, którą warto przeczytać razem z dziećmi, a potem także porozmawiać. Nie jest to temat, który powinno się omijać szerokim łukiem, bo każda istota żywa zasługuje na nasz szacunek. A świadomość dobrego i złego wpływu człowieka na zwierzęta może tylko pomóc zmienić świat. Na lepsze.

Autor: Cezary Harasimowicz
Tytuł: Tygrys
Ilustracje: Marta Kurczewska
Seria: Zwierzaki
Wydawca: Agora dla dzieci

Egzemplarz recenzencki.