Jan Paul Schutten, Floor Rieder, Kosmos. My i tajemnica nieskończoności [Format]

 

Ale kosmos! - myślałam sobie, dostrzegając tę książkę wśród zapowiedzi. Okładka utrzymana w stylistyce dwóch książek, o których od dawna marzę (Ewolucja i Ciało) przyciągała oko, a logo wydawcy - wydawnictwa Format - było gwarancją jakości i niebanalności. Po prostu nie mogło zabraknąć w naszej biblioteczce książki takiej jak Kosmos. My i tajemnica nieskończoności Jana Paula Schuttena z ilustracjami Floor Rieder.

Książka wygląda obłędnie. Twarda oprawa, a na okładce wyrazisty deseń, proste liternictwo i doskonale symbolizująca zawartość grafika. Odrobinę większy, ale wciąż poręczny format zachęca do sięgnięcia po tę pozycję i spędzenia z nią czasu na kanapie, a nawet zabrania ze sobą. Nie, to nie jest nasza pierwsza książka o kosmosie i zdajemy sobie sprawę, że na rynku jest więcej pozycji podejmujących tę tematykę, a jednak cieszę się, że wydawca zdecydował się na przetłumaczenie jej dla nas i pozwolił polskim dzieciakom na poznanie tej niebanalnej pozycji.

Książka - jak na wstępie zaznacza autor - nie ma na celu wyjaśnienie wszystkich kwestii związanych z kosmosem, ponieważ wciąż wiąże się z nim więcej pytań niż odpowiedzi. Ma ona raczej na celu zaznajomienie odbiorcy zarówno z dostępną wiedzą z tej dziedziny, jak i zbiorem pytań, nad którymi wciąż debatują naukowcy.

Podzielona jest na pięć części, z których każda kumuluje powiązane tematycznie zagadnienia. Mamy więc Podróż w czasie, która zabiera nas w przeszłość wszechświata, ale też wyjaśnia wiele kwestii związanych z czasem i tym, co widzimy, patrząc w gwiazdy. Dalej mamy Przejażdżkę po kosmosie przybliżającą wiele ciekawych zagadnień związanych z wielkością wszechświata, grawitacją, światłem itp. Część Albert Einstein i jego genialne teorie to kompendium wiedzy, w którym ważne jest nie tylko E=MC2. Genialni wariaci, absurdalne eksperymenty i dziwaczne odkrycia to kolejny ciekawy dział pełny rzeczy, które pewnie nie przyszłyby nam do głowy, a Kto stworzył wszechświat? aż kipi od pytań, które prawdopodobnie choć raz zadał sobie każdy badacz wszechświata.

Ta książka to kompendium wiedzy z wielu dziedzin - choćby z astronomii, fizyki, chemii czy matematyki - i filozoficznych pytań skierowane do młodego odbiorcy. Autor stara się w niej rozbudzić naukową pasję, przybliżając wiele pozornie trudnych do wyjaśnienia pojęć i zagadnień w sposób odpowiadający percepcji docelowego odbiorcy. Wielokrotnie sięga w tym celu po oryginalne analogie, odwołując się do świata znanego dziecku, a przy tym daleki jest od popadnięcia w infantylizm. Czuć w tym wszystkim szacunek dla młodego odbiorcy i ogromną chęć posłużenia się zrozumiałym dla niego językiem, przy jednoczesnym dokładnym wyjaśnieniu naukowych teorii. Przede wszystkim autor nie udaje, że zna wszystkie odpowiedzi, a przy okazji pokazuje, że pierwszym krokiem do wielu odkryć jest właśnie zadawanie sobie pytań.

Prosty, klarowny język i bogato wprowadzane analogie, a przy tym odczuwalna fascynacja tematyką, którą autor podejmuje, sprawiają, że lektura jest pasjonująca, a wiedzę chłonie się z niej z przyjemnością. I nie, nie twierdzę wcale, że po przeczytaniu Kosmosu będziemy mieli w domu kolejnego Einsteina czy Hawkinga, ani nawet że wiedza związana z kosmosem stanie się pasją czytelnika, ale nigdy nie zaszkodzi poszerzać horyzontów i uczyć się od tych, którzy wiedzą, jak przekazać wiedzę.

Jeśli chodzi o Wojtka, to nie była jego pierwsza książka o kosmosie, choć chyba pierwsza tak obszerna. Nie rzucił się na nią co prawda tak, jak na książki o piłce :-D, ale kiedy już usiadł, to skończyło się na pochłanianiu przerywanym ciągłym "mama, tata, a wiecie że...". Podobało mu się, że znalazł w publikacji wiele z zagadnień, na które trafiał w innych książkach - jak choćby w serii o George'u Hawkinga. I choć o wielu rzeczach pewnie zapomni, gdzieś kiedyś okaże się, ile zostało mu w pamięci. A przede wszystkim zostanie mu książka, do której zawsze będzie mógł zajrzeć. 

Nie znajdziecie w tej książce zdjęć, ale ciekawe i niebanalne grafiki, które świetnie egzemplifikują zagadnienia poruszane w książce. Ilustratorka we właściwym sobie stylu pokazuje kosmiczną rzeczywistość, kreśli schematy, diagramy, wizualizuje analogie, za pomocą których wyjaśniane są zagadnienia naukowe, słowem - nie tylko zdobi publikację, ale też przekazuje na swoich grafikach wszelkie ważne kwestie. Wykracza poza wartość estetyczną, dodając do ilustracji wartość merytoryczną i poznawczą. A do tego czyni to w sposób ciekawy, a korzystając z zaledwie trzech kolorów - czerni, granatu i pomarańczowego - dodaje całej publikacji eleganckiego wyglądu. Ja jestem zachwycona takim podejściem i wykonaniem.

To nie jest książka, która po jednokrotnym czytaniu wyląduje w przysłowiowym kącie. Do takich lektur wraca się latami, zawsze gdy najdzie nas ochota albo gdy natrafimy gdzieś na kwestie, które w książce były poruszane i będziemy chcieli je sobie przypomnieć. Można ją czytać jednym tchem od wyklejki do wyklejki, albo stopniowo, po rozdziale, kawałkami rozbudzać w sobie pasję odkrywcy tajemnic wszechświata. Jedno jest pewne - jakąkolwiek metodę wybierzemy, nie będziemy zawiedzeni. Kosmos. My i tajemnica nieskończoności jest dedykowana młodym odbiorcom, ale zafascynuje też starszych... i jeszcze starszych. To kolejna publikacja Formatu, która jest niebanalna, fascynująca i wartościowa, a do tego stanowi ozdobę biblioteczki. Takie książki chce się czytać, takimi książkami chce się obdarowywać innych. No i takie książki dobrze podbiera się dzieciakom, poszerzając także swoją wiedzę i na nowo rozbudzając w sobie pasję odkrywcy. To nie jest po prostu jeszcze jedna książka o kosmosie, to jest wydawnicza perełka, której nie można ominąć.

Autor: Jan Paul Schutten
Tytuł: Kosmos. My i tajemnica nieskończoności
Ilustracje: Floor Rieder
Tłumacz: Małgorzata Diederen-Woźniak i Iwona Mączka
Wydawca: wydawnictwo Format