[#cotamwkomiksie] Simon Lamouret, Alcazar [Centrum Architektury]

 

Kiedy trafiłam na informację, że Centrum Architektury wydaje także komiksy i postanowiłam sprawdzić, jakie rejony tematyczne eksplorują wybrane przez wydawcę publikacje, nie spodziewałam się, na jak fascynujące lektury trafię. Najpierw zachwyciłam się komiksową prezentacją śledztwa z sprawie... lobby betonowego, potem surrealistyczną historią związaną z fascynującym obiektem architektonicznym, teraz zaś chwyciłam za Alcazar Simona Lamoureta. 

Kolejny komiks nakładem Centrum Architektury to fabularyzowana historia pracowników budowy apartamentowca w indyjskim mieście Bangalore. Autor scenariusza i rysunków Simon Lamouret oraz tłumaczka spędzili na budowie apartamentowca wiele miesięcy. Przebywali tam całymi dniami, powoli nawiązując kontakt z pracownikami. Gdy wreszcie zniknęły bariery, pojawił się element zaufania, a nawet przyjaźni. Robotnicy powierzyli artyście swoje historie. Na ich podstawie Lamouret stworzył postaci bohaterów i napisał na pół fikcyjne dialogi.

Simon Lamouret – urodził się w 1987 roku w Tuluzie, gdzie mieszka do dzisiaj. Po studiach artystycznych w Paryżu, Angoulême i Strasburgu przeniósł się do Bangalore w Indiach, by uczyć rysunku. Mieszkał tam przez pięć lat i z tego doświadczenia narodził się m.in. komiks Alcazar.

Pierwszym, na co zwróciłam uwagę, sięgając po tę pozycję, są kolory. Publikacja jest właściwie monochromatyczna czy też - precyzyjniej - duochromatyczna. Poza oczywiście czernią kreski autor posługuje się wyłącznie odcieniami niebieskiego i oranżu w różnym natężeniu, co odpowiada jego subiektywnym wrażeniom z pobytu w Bangalore i doskonale wprowadza czytelnika w klimat miejsca. Można niemal poczuć żar lejący się z nieba czy budowlany pył, co intensyfikuje wrażenia płynące z lektury.

Autor zresztą zaczyna swoją opowieść od obrazów właśnie, od kadrów pozbawionych dialogów, stanowiących doskonałą introdukcję do historii i osadzającą ją w miejscu i czasie. Obrazuje ledwie wycinek Bangalore, ale sugestywnie buduje atmosferę miejsca i oddaje jego specyfikę - przestrzeni tłocznej, dusznej, gorącej, tętniącej życiem i atakującej wszystkie zmysły (choć doświadczamy jej tylko oczami). 

Historia przedstawiona w opowieści jest jednocześnie realna i metaforyczna. Z jednej strony Lamouret stawia na troje bohaterów, konkretyzując wokół nich życie "na budowie", jednocześnie zatrzymuje ich także w sferze symbolu, personifikując w ich losach rzeczywistość najniżej postawionych pracowników indyjskiego rynku deweloperskiego. Troje biednych, niewykształconych ludzi ze wsi przybywa do miasta, by zarobić pieniądze na spłatę długów. Ich oczami i z ich perspektywy poznajemy "życie" na terenie powstającego budynku, w jakim oni sami nigdy nie będą mogli zamieszkać.

Ta historia za pomocą konkretnej opowieści i konkretnych, ciekawie nakreślonych scen obrazuje patologię rynku budowlanego. Zobaczymy tu nepotyzm, wyzysk, niefrasobliwe podejście do pracowników. Poznamy trudy życia ludzi z najniższych warstw drabiny społecznej, pracujących bez ochrony, bez uprawnień i często bez umiejętności, kierowanych przez ludzi niekompetentnych i nastawionych na wyzysk. Zobaczymy oszustwa finansowe, łapówkarstwo, manipulację, wyzysk. Ale też prostych, poczciwych ludzi, którzy starają się wspierać i stają za sobą murem.

Rosnąca budowla, przyciągająca coraz to nowych pracowników z różnych grup wyznaniowych i etnicznych, staje się prawdziwą wieżą Babel, w której mieszają się języki i kultury, a czytelnik może to obserwować jak w preparacie pod mikroskopem. Jest więc to komiks interesujący zarówno z punktu widzenia budowlanego, jak i kulturowego, a przede wszystkim świetnie opowiedziana historia.

Storytelling na wysokim poziomie - rozpisany na komiksowe kadry i dialogi - sprawia, że Alcazar czyta się rewelacyjnie, choć to w gruncie rzeczy momentami przygnębiająca opowieść z podnoszącymi na duchu momentami. Jest niezwykła w swej zwyczajności, a przy tym stwarza szerokie pole do refleksji społecznych i kulturowych. Autor z uwagą pochyla się nad ubogimi ludźmi z krajów, w których brak jest nie tyle regulacji rynku budowlanego, ile realnych narzędzi kontroli pracy i ochrony pracowników. Jednocześnie zwraca uwagę na los tych, którzy często znikają z naszego pola widzenia. To przemyślana i świetnie przygotowana publikacja, która nie tylko bawi, ale przede wszystkim daje do myślenia.

Scenariusz i rysunki: Simon Lamouret
Tytuł: Alcazar 
Tłumacz: Tomasz Swoboda
Wydawca: Centrum Architektury

Egzemplarz własny