[#zwojtkowejbiblioteczki] Marek Michalak, Wielcy przyjaciele dzieci [Dwukropek]

 

Ile Dam i ilu Kawalerów Orderu Uśmiechu umiecie wymienić? To międzynarodowe odznaczenie przyznawane jest przecież za działania przynoszące dzieciom radość już od 1968 roku. I choć to dzieci wskazują odznaczonych, obecnie - mam wrażenie - świadomość tego faktu jest coraz mniejsza. Dlatego właśnie książki takie jak Wielcy przyjaciele dzieci Marka Michalaka są jak najbardziej potrzebne.

Na pomysł nadawania Orderu wpadła w 1968 redakcja „Kuriera Polskiego” którego redaktorem naczelnym był Cezary Leżeński. Inspiracją był wywiad z Wandą Chotomską z okazji 5-lecia dobranocki dla dzieci Jacek i Agatka. Pisarka opowiedziała w nim o chłopcu ze szpitala rehabilitacyjnego w Konstancinie pod Warszawą, który chciał nadać medal lekarzowi, który się nim opiekował. Inna wersja mówi natomiast o tym że, on chciał go podarować Jacusiowi z dobranocki[2]. Dziennikarze uznali, że dzieci mogą nagradzać dobrą pracę dorosłych, dlatego ogłoszono ogólnopolski konkurs na projekt odznaczenia. Na adres Telewizji Polskiej i do redakcji „Kuriera Polskiego” dzieci nadesłały 44 tysiące prac. Jury pod przewodnictwem Szymona Kobylińskiego wybrało projekt Ewy Chrobak. Order z nr 1 w lutym 1969 roku otrzymał lekarz z Poznania Wiktor Dega.

W 1979 (ogłoszonym przez ONZ Międzynarodowym Rokiem Dziecka) po wystąpieniu kanclerza Cezarego Leżeńskiego przed Zgromadzeniem Ogólnym Sekretarz Generalny ONZ Kurt Waldheim nadał Orderowi Uśmiechu rangę międzynarodową. Od tej pory Kapituła Orderu Uśmiechu stała się międzynarodowa. Jej pierwsze spotkanie odbyło się w maju 1980 roku*. 

Autorem książki jest Marek Michalak, polski pedagog specjalny i działacz społeczny, doktor nauk społecznych, kanclerz Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu, przewodniczący Międzynarodowego Stowarzyszenia im. Janusza Korczaka, w latach 2008–2018 rzecznik praw dziecka**.

Wielcy przyjaciele dzieci to książka skierowana do najmłodszych, przybliżająca im sylwetki dwudziestu czterech osób uhonorowanych tym niezwykłym orderem. Są wśród nich znani wielu piłkarscy idole - Jakub Błaszczykowski i Robert Lewandowski, cenieni pisarze, a właściwie pisarki - Tove Jansson i Astrid Lindgren, być może znane dzieciom z nazwiska osoby takie jak Malala czy Nelson Mandela, ale też osoby, o których nawet dorośli zapominają - Wanda Błeńska, Ludwik Rajchhman czy Maria Łopatkowska.

Autor kreśli pokrótce biografię każdej z tych niezwykłych osób, wspominając o ich dzieciństwie i czasach, w których dorastali. Opisuje ich drogę zawodową oraz dokonania, a w szczególności zasługi na rzecz dzieci, które zaowocowały przyznaniem Orderu Uśmiechu. Na koniec, w osobnej ramce, zbiera najważniejsze kwestie wypowiedziane przez bohatera każdego z rozdziałów stanowiące swoiste credo, a zarazem przesłanie warte upamiętnienia.

Tekst jest doskonale dostosowany zarówno do wrażliwości, jak i możliwości poznawczych młodych odbiorców. Prosty, skupiony wokół najistotniejszych faktów i ciekawostek, pozwala poznać bohaterów książki i skalę ich osiągnięć. Stanowi świadectwo ich niezwykłości, a jednocześnie inspirację dla przyszłych pokoleń odkrywców, działaczy, badaczy i artystów. Jest zapisem pięknej historii, którą warto przypomnieć.

Prostemu, angażującemu tekstowi towarzyszą ilustracje przygotowane przez Ewę Olejnik, portretujące bohaterów poszczególnych rozdziałów na różnych etapach ich życia oraz mapki pokazujące pochodzenie nagrodzonych orderem. W połączeniu z treścią tworzą świetną propozycję dla czytelników w wieku późnoprzedszkolnym, wczesnoszkolnym, ale też całych rodzin, w atrakcyjny sposób przybliżającą biografie osób uhonorowanych przez dzieci z całego świata. Idealna lektura do powolnego, stopniowego poznawania.

Autor: Marek Michalak
Tytuł: Wielcy przyjaciele dzieci 
Ilustracje: Ewa Olejnik
Wydawca: wydawnictwo Dwukropek

Egzemplarz recenzencki

* Informacje o Orderze za: https://pl.wikipedia.org/wiki/Order_U%C5%9Bmiechu

** Informacje o autorze za: https://pl.wikipedia.org/wiki/Marek_Michalak