Kris Kaleta, Podróżności, czyli opowieść o codzienności podróży [Wydawnictwo Pactwa]

 

Wiele osób, z którymi rozmawiam, wspomina, że w tym trudnym pandemicznym czasie ogromnie brakuje im podróży. Przyznam, że sama nie jestem jedną z tych osób. Nigdy mnie do spektakularnych wypraw nie ciągnęło i choć lubię od czasu do czasu gdzieś pojechać, zwłaszcza jeśli jest tam dużo do zwiedzania, to nie odliczam z utęsknieniem czasu od wyprawy do wyprawy. Za to naprawdę lubię czytać o podróżach, podziwiam odkrywców, zdobywców, podróżników. Nie przeszkadza mi patrzenie na świat cudzymi oczami, bo w gruncie rzeczy bardzo lubię podróże do wnętrza człowieka, a każda relacja z podróży mówi też coś o samym podróżniku. 

Właśnie dlatego byłam ciekawa książki Krisa Kalety pt. Podróżności  od Wydawnictwa Pactwa. Książki, która już w podtytule zapowiada "opowieść o codzienności podróży". Do tego jest - co widać na pierwszy rzut oka - przepięknie wydana, ilustrowana obrazami Anny Torczyskiej, szyta, na grubszym papierze. Ponieważ wydawca zdecydował się na przezroczysty grzbiet, możemy zobaczyć, że książka składa się jakby z połączonych ze sobą zeszytów i można to pięknie zinterpretować jako książkową metaforę zeszytów z podróży.

Tym, co znajdziemy w środku, jest świetny tekst, będący zapisem podróży odbytych przez autora. Podróży przez kraje i kontynenty, ale bez biura podróży i napiętego planu. Wyprawy, w czasie której niosą go własne nogi, przypadkowe autobusy, autostop. W której jest czas, by przystanąć, pobyć w różnych miejscach, czasem dłużej, czasem krócej. Bo Kaleta odbył swoją podróż zupełnie po swojemu i opisał ją po swojemu.

W książce nie znajdziecie opisu turystycznych atrakcji czy długiej listy zdobytych punktów na mapie. Poznacie za to ludzi, których autor napotkał na swej drodze, zupełnie zwyczajnych, takich, których typowy turysta nie zauważy, nie zapamięta, nie pozna. Kris Kaleta natomiast dostrzega urok tej zwyczajności, która jest przecież na swój sposób unikalna. Wydobywa tę unikalność, kierując na nią nasz wzrok i pozwalając nam zanurzyć się w tych małych-wielkich osobistych opowieściach.

Ta książka nie jest jedną ciągłą historią. To "opowieści", a więc zbiór historii, z których każda jest inna, ale wszystkie są ze sobą tożsame. Łączą w sobie opowieść o ludziach, których nie dostrzegamy, miejscach, które rzadko bywają celem wypraw, a także wplecionym w to czymś na kształt strumienia świadomości, na który składają się myśli i odczucia autora. W tych historiach ważni są ludzie, miejsca, ale i sam podróżnik, którego definiuje potrzeba wędrówki, ale i uważność, która pozwala mu dotrzeć poza utarte szlaki. 

Kaleta jest odkrywcą, choć odkrywcą specyficznym. Pokazuje, jak wiele tak naprawdę jest białych plam na turystycznych mapach, ile miejsc, które nam umykają. Autor staje się w swej podróży odkrywcą codzienności, to na niej się skupia, jej przygląda i pokazuje, jak jest inspirująca. Do tej codzienności niewielu z nas miałoby szansę dotrzeć, choć dzięki Podróżnościom  możemy jej pośrednio doświadczyć. To bardzo inspirujące przeżycie. 

W tekstach wyraźnie widać wrażliwość autora na drobiazgi, umiejętność zatrzymywania chwil, pochylenia się nad tym, co zwyczajne i odnalezienia w tym piękna. Mamy tu nie tylko historie ludzi napotkanych, ale też bardzo osobiste zapiski przeżyć i wrażeń. Wachlarz podejmowanych tematów jest tu szeroki, a w pięknie słów czuć też emocje, wszystkie tak ulotne, jak utrwalana rzeczywistość. Bo Podróżności są w pewien sposób uwiecznieniem tego co efemeryczne, unikalne, niemożliwe do odtworzenia. I trudno tu przytaczać przykłady, ponieważ autor sam robi to najlepiej.

Nie jest to książka do pochłonięcia w jeden wieczór. Wymaga od czytelnika uważności, przestrzeni do refleksji, ale też jej unikalny styl i forma zachęcają, by w zebranych tu opowieściach się rozsmakować, delektować z nimi. Pozwolić historiom wniknąć w siebie, przeżyć je i przemyśleć. Być może właśnie dzięki temu kolejną podróż odbędziemy zupełnie inaczej i na inne rzeczy zwrócimy uwagę.

Pisałam już, że książka jest pięknie wydana i ilustrowana. Obrazy, które stworzyła na potrzeby książki Anna Torczyńska, są pięknie niedookreślone i doskonale współgrają z tekstem. Im również trzeba się przyjrzeć uważniej i delektować się ich urokiem. Wydawca zastosował tu również ciekawe rozwiązanie, ponieważ przy każdym obrazie mamy QR kod, który przekierowuje nas do zdjęć - warto pójść i tą ścieżką, by pełniej czerpać z lektury.

Książka dopracowana jest w każdym detalu - od malowanej mapy na wyklejkach począwszy, przez przezroczysty grzbiet, bo drobne grafiki urozmaicające strony rozdziałowe. Do tego wydrukowana jest na papierze pochodzącym z odpowiedzialnych źródeł oznaczonych certyfikatem FSC (jak książka Ooodjazd!, o której już wam pisałam)! To jedno z wyjątkowych wydań, które są ozdobą biblioteczki, ale mają też piękne wnętrze. Autor naturalnie i zupełnie mimochodem uwodzi słowem, pokazując nam to, co wartościowe, w zwyczajności i codzienności. To nie zawsze rzeczy, które wydają się piękne na pierwszy rzut oka, ale z pewnością warte uwagi.

Urzekła mnie ta książka i polecam ją tym, którzy chcieli by doświadczać świata inaczej. Można to zrobić za pośrednictwem Krisa Kalety, ucząc się na jego doświadczeniach. Polecam wszystkim, którzy są gotowi zrobić miejsce na książkę nieoczywistą, bardzo przyjemną, ale i wymagającą pewnego zaangażowania. Polecam tym, podróżującym palcem po mapie, ale i tym za podróżami tęskniącym. Nie czytałam jeszcze tak napisanej historii podróży i bardzo mi perspektywa autora odpowiada.

Autor: Kris Kaleta
Tytuł: Podróżności, czyli opowieści o codzienności podróży
Wydawca: Wydawnictwo Pactwa