Katarzyna Czajka-Kominiarczuk, Seriale. Do następnego odcinka [Wydawnictwo W.A.B.]

 

Bardzo byłam ciekawa najnowszej książki Kasi Czajki-Kominiarczuk. Jej blog śledzę od chwili, gdy na Coperniconie trafiłam na prowadzony przez nią wykład dotyczący... koszuli pana Darcy'ego i choć nie w każdym aspekcie się zgadzam, to podziwiam jej wiedzę o kulturze i umiejętność formułowania opinii - i tych merytorycznych, i emocjonalnych. A że seriale są dziś najpowszechniej dostępną formą obcowania ze sztuką filmową i mają wyraźny wpływ na kulturę, chciałam dowiedzieć się, co autorka ma na ich temat do powiedzenia.

Seriale. Do następnego odcinka  okazały się prawdziwym kompendium wiedzy o "filmach w odcinkach". Autorka zgrupowała informacje w pięć obszarów tematycznych. W każdej części znajdziemy po kilka rozdziałów, w których omówione zostają zagadnienia związane z tematem przewodnim.

Pierwsza część koncentruje się na twórcach seriali. Dowiemy się z niej na czym polega zadanie showrunnerów, jaki wpływ na kształt serialu mają scenarzyści (i co oznacza dla sztuki filmowej strajk scenarzystów), a także o aktorach, którzy mogą być dla serialu siłą napędową, ale też przepisem na katastrofę ze względu na każdą pozafilmową aktywność.

Druga część dotyczy streamingu, który dla nas, odbiorców, stopniowo staje się podstawowym medium, za pomocą którego oglądamy seriale. Autorka pokazuje w nim, jak zmiana sposobu oglądania wpłynęła na kształt nie tylko sezonów, ale i budowę poszczególnych odcinków, ich długość czy rozmieszczenie akcentów. 

Dalej znajdziemy serialowe gatunki, które niby wszyscy potrafimy wymienić, ale nie do końca znamy ich historię i nie uświadamiamy sobie, jakie zaszły w nich zmiany na przestrzeni lat. 

Czwarta część to "Najlepsze odcinki", czyli omówienie wszystkiego, co łączy się z pilotami czy odcinkami specjalnymi. Przyglądamy się tu wpływom budżetu na produkcję, pomysłom na urozmaicenie sezonu czy korelacji między cyklem kalendarza a biegiem serialu.

Ostatnia część poświęcona jest bohaterom seriali, którzy są z jednej strony zindywidualizowani, a jednocześnie możemy wpisać ich w pewne trendy i schematy. Poznamy też bohaterów w sensie metaforycznym, bo tak można powiedzieć o ważnych społecznie tematach podejmowanych przez seriale oraz elementach "wyposażenia", które są tak wyraziste, że urastają do roli "bohatera".

Seriale okazały się satysfakcjonującą lekturą. Zapewne wiele z omawianych zagadnień nie będzie dla czytelnika zaskoczeniem, zwłaszcza dla tych osób, które interesują się zjawiskami związanymi ze sztuką filmową, jednak należy docenić także fakt, że lektura pomaga ustystematyzować zebraną wiedzę. Fakt, że zagadnienia omawiane są na konkretnych przykładach, w odniesieniu do seriali powszechnie znanych, nie pozostaje bez znaczenia. Seriale bowiem to nie zbiór suchych faktów, ale ciekawe spojrzenie na serialowe produkcje, łączące w sobie wiedzę teoretyczną, a jednocześnie przywołujące w pamięci wszystkie te niesamowite produkcje, które wielu z nas śledziło z zapartym tchem.

Autorka porusza się po temacie z dużą swobodą i znawstwem, a jednocześnie nie przytłacza odbiorcy nadmiarem encyklopedycznej wiedzy. Skupia się nie tyle na definicjach, co na ukazywaniu zjawisk, trendów, umiejętnie pokazuje podobieństwa i różnice i tłumaczy, z czego wynikają. Co ważne, język publikacji będzie zrozumiały dla laika, ale nie ma w nim infantylizmu czy nadmiernych uproszczeń. To publikacja skierowana do szerokiego grona odbiorców, w której każdy może znaleźć coś dla siebie. Dla jednych będzie to wiedza zupełnie nowa, innym Seriale pomogą ją uporządkować, a przy okazji dla pierwszej i drugiej grupy może stać się punktem wyjścia do dalszych poszukiwań.

Zawsze uważałam, że warto być świadomym tego, jak "działa" kultura, co ma na nią wpływ i jak ona oddziałuje na odbiorców, a dzięki Kasi Czajce-Kominiarczuk każdy zachęcony widz seriali będzie mógł zrozumieć ten fascynujący świat i jego kulisy. Seriale świetnie sprawdzają się jako kompendium, które czyta się z przyjemnością i - czasem - sentymentem do wspominanych w nim produkcji. Jeśli chcecie wyjść nieco poza punkt widzenia widza seriali, a niekoniecznie macie ochotę na stricte naukowe opracowania, to ta pozycja będzie dla was idealna. Czyta się ją lekko i przyjemnie, a jednocześnie dostarcza ona sporej dawki wiedzy.

Autor: Katarzyna Czajka-Kominiarczuk
Tytuł: Seriale. Do następnego odcinka
Wydawca: Wydawnictwo W.A.B.